Leendert en Sander maken podcast over Schevenings dialect: 'Niet zoveel jongeren die het praten'

Het idee voor Preitjesmaekers ontstond tijdens de lockdown, toen het Schevenings Toneel niet kon optreden. 'Ik dacht, we moeten ook wat anders doen met de toneelvereniging. En ik heb zelf altijd al graag een podcast willen maken en ineens kwam dat samen', vertelt Leendert in het radioprogramma Bob Staat Op.

Daarbij komt dat de jonge generatie toneelspelers het dialect niet spreekt. 'Het is het dialect dat gesproken werd onder de inwoners van Scheveningen. Het is nu een uitstervend dialect, want de mensen die het nu nog spreken zijn er niet zo veel', zegt Sander. Volgens de podcastmakers komt dat doordat Den Haag en Scheveningen meer door elkaar heen lopen. 'Er zijn niet zoveel jongeren die Schevenings praten, maar wel Haags', zegt Leendert.

De a wordt een e

Dat merken Leendert en Sander zelf ook. Als leden van de lokale toneelvereniging spelen ze stukken die meestal over de visserij gaan. Daarin wordt Schevenings dialect gesproken. En dat is best lastig als je het thuis niet mee hebt gekregen. Zeker als je de teksten uit je hoofd moet leren. 'Bij toneel moet ik er echt even voor gaan zitten', zegt Sander.

Wat het zo lastig maakt zijn de veranderende klinkers. 'Heel vaak wordt de a een e.' Makers wordt dan maekers. Ook de h wordt niet altijd uitgesproken. Haven wordt aeve. 'Er zijn ook veel verkleinwoorden in het dialect. Boek is bookje', zegt Leendert. Daarbij is de taal ook heel dynamisch. 'Het staat niet vast.'

Bombrod

Naast dat bestaande woorden anders worden uitgesproken zijn er ook typische Scheveningse woorden die te maken hebben met de visserij. Zoals bombrod. 'Vroeger als je vader terugkwam van zee, hadden ze geen radio of telefoons. Jonge gaten stonden dan op het havenhoofd en als ze een nummer herkenden renden ze naar de familie toe. Ze zeiden 'je man komt brom' (je man komt terug) en dan kregen ze een fooi', aldus Sander.