Tweede formatiepoging in Den Haag mislukt, partijen willen niet samenwerken

De verkenners stellen in hun verslag dat er 'in algemene zin een grote mate van bereidheid is om (bestuurs)verantwoordelijkheid te dragen' en dat er overeenstemming te zien is in de opgaven waar Den Haag voor staat. Toch ziet ze dat de politieke wil er niet is om samen te werken. 'Een teleurstellende conclusie', zo schrijft men.

Hoewel de verkenners eerder al concludeerden dat samenwerken lastig werd besloten D66, VVD en GroenLinks nog een poging te willen ondernemen om tot een coalitie te komen. Dinsdag bleek ook die poging zonder succes te zijn.

'Daarmee zijn wij wat ons betreft aan het einde gekomen van onze opdracht en kunnen wij niet anders dan concluderen dat het niet is gelukt om de bestaande blokkades in afdoende mate weg te nemen. Hiervoor is blijkbaar nog meer tijd of een extra tussenstap nodig, waarin werken aan onderling vertrouwen een belangrijk element zal zijn.'

De verkenners hebben meerdere mogelijke coalities onderzocht. Ze concluderen dat partijen vinden dat een stadsbestuur minder stabiel is bij een groter aantal partijen. Ook een coalitie met partijen waarvan niet allen nodig zijn voor een meerderheid in de raad wordt door partijen gezien als een risico op een vergroting van de instabiliteit van het stadsbestuur.

Donderdagavond zullen de verkenners van D66-huize in de raad een toelichting geven op hun verslag en de werkzaamheden van de afgelopen periode.

Volgens D66-leider Robert van Asten zijn er in de afgelopen weken 'goede gesprekken gevoerd die laten zien dat iedereen zich met hart en ziel inzet voor een betrouwbaar, verantwoord en daadkrachtig stadsbestuur. We delen de zorgen over de uitdagingen waar Den Haag voor staat. Van de wooncrisis tot de klimaatcrisis, van de problematiek in Transvaal, Moerwijk en Laak tot de positie van de stad in de regio. Toch heeft dat nog niet geleid tot een samenwerking van een aantal partijen.

Zo willen D66, GroenLinks, PvdA niet samenwerken met Hart voor Den Haag, de partij van Richard de Mos. Ze willen niet met hem samenwerken zolang er een corruptieonderzoek naar hem en collega-oud-wethouder Rachid Guernaoui loopt. De raadsleden van die partij hekelden de collectieve uitsluiting van de grootste partij in de raad.

Vanwege de blokkade werd in de tweede onderzocht of een meerderheidscoalitie zonder Hart voor Den Haag mogelijk was. Hoewel een meerderheid een voorkeur had uitgesproken voor een links-progressieve samenwerking, echter is daar ook het CDA bij nodig en volgens mediapartner Omroep West heeft deze partij daar geen zin in.

Ook het voortzetten van de huidige coalitie van D66 (8 zetels), VVD (7), GroenLinks (5), CDA (3) en PvdA (3) is onderzocht, maar ook daar lijkt vooralsnog geen sprake van te zijn.

Wat D66 betreft komt er nu een 'gezaghebbende informateur' om het proces 'puur op de inhoud' vlot moet gaan trekken. 'Alle partijen die redelijkerwijs kunnen samenwerken moeten samen oplossingen vinden op de problemen waar Den Haag voor staat', aldus fractievoorzitter Robert van Asten.

Op Twitter stellen de raadsleden al diverse voorkeurscoalities voor. Zo wil PVV-leider Sebastian Kruis een minderheidscoalitie bestaande uit Hart voor Den Haag, VVD, Forum voor Democratie en de PVV.

Robert Barker, fractievoorzitter Partij voor de Dieren (PvdD), roept opnieuw op om te praten over een variant met zeven partijen. 'Alleen heeft DENK Den Haag deze geblokkeerd.' In die variant zouden D66, GroenLinks, PvdA, Haagse Stadspartij, SP, DENK en zijn eigen partij moeten samenwerken.

DENK-fractievoorzitter Nur Icar zegt die variant nu opnieuw te willen overwegen. 'De 6 partijen variant had onze voorkeur in verband met de stabiliteit. Nu die opties ook niet mogelijk zijn, zijn wij bereid om dit te heroverwegen in het belang van de stad', schrijft hij.

Voor de genoemde samenwerking van zes partijen was het CDA nodig als coalitiepartner van D66, GroenLinks, PvdD, PvdA, en DENK. Het CDA vindt dat die variant geen recht doet aan de uitslag van de verkiezingen. Zij opteert voor een midden-coalitie: D66, VVD, GroenLinks en CDA, eventueel aangevuld met (een combinatie van) PvdA, PvdD of DENK.