Voor- en tegenstander over klimaatactie Mauritshuis: 'Nood is hoog, de aandacht moet door het dak'

Ondanks dat het Meisje met de parel ongeschonden uit de strijd is gekomen dankzij een beschermende glasplaat, gaat de actie te ver, vindt Van Esch. 'Ik ben het eens met hetgeen dat zij voor ogen hebben, maar op deze manier schiet je echt je doel voorbij. Er zijn andere manieren om hier aandacht voor te vragen; ik vind het een hele domme actie', zegt hij in Bob Staat Op.

Zo ben je als klimaatdemonstrant bij musea niet op de juiste plek, vindt Van Esch. 'Voer actie waar het probleem wordt veroorzaakt; plak je vast aan de deur van iemand uit de olie-industrie, weet ik veel. Deze acties dienen ook geen doel behalve dat er aandacht voor gevraagd wordt, maar wel op een hele verkeerde manier.'

Lucas Winnips van Extinction Rebellion ziet de actie juist als 'goed en noodzakelijk', waarbij hij benadrukt dat de kunstwerken achter glas zitten en dus geen schade lijden. 'Het is nodig om meer aandacht te vragen. We moeten onder die anderhalve graad opwarming blijven, maar er gebeuren nog steeds dingen die dat tegenwerken.'

Zo worden er nog steeds fossiele projecten goedgekeurd, aldus Winnips. 'Terwijl vooraanstaande klimaatwetenschappers klip en klaar hebben gezegd dat dat niet meer kan. Dus ik vind het heel goed dat mensen er aandacht voor vragen. De boodschap is heel duidelijk: geen nieuwe olie- en gasprojecten meer.'

Van Esch zegt het eens te zijn met dat er iets moet gebeuren met het klimaat. Wel moeten klimaatdemonstranten beter nadenken over hoe ze sympathie kunnen opwekken, vindt hij. 'Ik ben geen communicatie- of marketingspecialist, maar dit soort acties zou ik ze niet adviseren', zegt hij. 'Je weet van tevoren dat dit heel veel weerzin opwekt en dat kan toch niet de bedoeling zijn. Probeer het op een andere manier zou ik zeggen, maar dat mogen ze verder zelf bedenken, dat hoef ik niet voor ze te doen.'

'Dat vind ik volkomen misplaatst', reageert Winnips. 'We hebben het over geweldloze mensen die heel goed nadenken over wat ze aan het doen zijn. De Nederlandse regering legt het vonnis in de zaak om klimaatverandering in te perken gewoon naast zich neer. Het houdt zich niet aan de meest basale taak die het heeft: de burgers beschermen tegen de klimaatcatastrofe.'

'Deze overheid is niet aanspreekbaar op feiten; zo hard is het', vervolgt Winnips. 'Brieven schrijven helpt niet, petities helpen niet, er wordt niet geluisterd. Dan grijpen mensen naar andere middelen en zolang die vreedzaam zijn moeten zij gewoon hun gang kunnen gaan.'

De ontstane ophef rondom de acties in musea zou dus niet moeten gaan om het feit dat iemand voor een beroemd schilderij staat, vindt Winnips. 'Het moet gaan over dat onze toekomst onleefbaar wordt gemaakt. En dan wil ik eigenlijk gelijk aan meneer van Esch vragen: waarom heeft u zich nog niet vastgeplakt aan de deur van het kantoor van uw partij, die het allemaal toelaat dat nieuwe olie- en gasprojecten vergunningen krijgen en worden gesubsidieerd?'

'Ik begrijp dat jullie wanhopig worden', reageert Van Esch. 'Dit soort zaken zijn buitengewoon urgent, maar op deze manier creëer je heel veel ophef. Niet bij de overheid, maar bij de bezoekers van musea. Mensen worden angstig terwijl ze gewoon van kunst moeten kunnen genieten. Desnoods ga ik zelf bij de Victory Boogie Woogie [een beroemd kunstwerk van schilder Mondriaan dat hangt in het Kunstmuseum, red.] staan om het te beschermen tegen dit soort idiote acties.'

Dat de acties bij een bepaalde groep weerstand oproepen, kan Winnips inkomen. 'Maar als je nu nog niet snapt dat we in een klimaatnoodtoestand zitten, dan gaan we je waarschijnlijk nooit overhalen. Verandering moet komen van een klein aantal mensen, dat is altijd zo geweest en dat gaat nu ook zo zijn. De nood is zo hoog, dus de aandacht moet echt door het dak heen.'