Vertraging bouw duizenden huizen door stikstofcrisis

Niet alleen de woningbouw wordt getroffen door de strengere regels op het gebied van de uitstoot van stikstof. Recent werd al duidelijk dat de vernieuwing van het middendeel van de boulevard in Scheveningen vertraging gaat oplopen, maar hetzelfde geldt waarschijnlijk voor veel andere vergelijkbare projecten, stellen de wethouders.

Naar aanleiding van een bouwproject in de Rotterdamse haven bepaalde de Raad van State eind vorig jaar dat de stikstof die bij de aanleg van de infrastructuur wordt uitgestoten, niet buiten beschouwing kan worden gelaten. Dat leidt niet tot een complete bouwstop, maar wel tot vertraging bij een groot aantal projecten, stellen de wethouders.

In de praktijk moet nu per project onderzoek worden gedaan naar de mogelijke gevolgen van de uitstoot van stikstof tijdens de bouwfase en de gevolgen hiervan voor beschermde natuurgebieden. Als te veel stikstof wordt uitgestoten, moet een ontheffing worden gevraagd bij de provincie.

Vooral voor Den Haag is dit een groot probleem, omdat hier eigenlijk altijd in de nabijheid van die Natura 2000-gebieden wordt gebouwd en omdat de gebieden die hier zijn ook nog eens heel gevoelig blijken voor stikstof. Van Asten en Kapteijns: 'Het realiseren van gebouwen of civiele werken wordt er per saldo niet eenvoudiger op.'

De ontwikkelaars van woningbouwprojecten moeten nu alsnog onderzoek doen naar de uitstoot van stikstof tijdens de bouw. Voor de periode 2022 tot en met 2024 gaat het daarbij om in totaal meer dan 22.000 woningen. Hetzelfde geldt veelal voor de aanleg van wegen, bruggen, kabels en leidingen.

Verder zijn inmiddels alle lopende bouwaanvragen opnieuw beoordeeld om te beoordelen of tijdens de bouw stikstof wordt uitgestoten. Dat zijn er 800. De aanvragers van middelgrote en grote plannen hebben het verzoek gekregen om aanvullend onderzoek uit te voeren naar de stikstofeffecten, aldus de wethouders. Gevolg: de vergunningen voor 2700 woningen laten langer op zich wachten. Daarbij speelt ook nog eens mee dat het lang duurt om procedures te doorlopen, omdat er niet voldoende mensen zijn om ze de aanvragen te beoordelen.

Volgens de wethouders kan de definitieve schade meevallen, omdat bij veel woningbouwprojecten de uitstoot van stikstof intern kan worden opgevangen. Maar bij 'civiele projecten' (wegen en bruggen, bijvoorbeeld) kan dat niet. Dat geldt bijvoorbeeld voor de aanleg van de warmteleiding van de Rotterdamse haven naar Den Haag, WarmteLinQ. De vraag is nu of de vergunning hiervoor wel kan worden verleend.

Wethouder Van Asten stelt in een toelichting dat de uitspraak van de bestuursrechter over stikstof ervoor zorgt dat op dit moment dezelfde regels gelden als voor 1 juli 2019. 'Ook toen al moest de stikstofuitstoot tijdens de bouwfase worden meegerekend. We kennen de situatie en weten hoe we ermee moeten werken. Dat zorgt voor vertraging, zo reëel moeten we zijn. Maar bouwen en gezondheid kunnen goed samengaan. We willen ook in de toekomst een gezonde stad blijven en kunnen genieten van onze Haagse natuur. Dan moet je ook op die manier bouwen in Den Haag', aldus de wethouder.

Het is volgens het Haagse stadsbestuur nu voor een deel aan het Rijk om een oplossing te vinden. Maar dat gaat traag, constateren ze. 'Veel van de aangekondigde maatregelen staan op dit moment nog in de steigers en moeten nog worden uitgewerkt. Vooralsnog moeten we constateren dat de landelijke stikstofaanpak nog onvoldoende voortgang boekt.'

Den Haag kan echter zelf ook iets doen om ervoor te zorgen dat er toch kan worden gebouwd. Lastig is wel dat het merendeel van de stikstof (tachtig procent) dat neerdaalt in Haagse Natura 2000-gebieden van buiten de stad komt. Wel zorgt lokaal verkeer voor veel stikstof. Bovendien zorgt de ontlasting van honden volgens de wethouders voor een 'forse stikstofdepositie'.

Neemt niet weg dat de stad maatregelen wil treffen. Vorige week werd al bekend dat het stadsbestuur overweegt een zero-emissiezone langs de kust in te stellen. Daar mogen dan vanaf 2025 geen busjes en vrachtwagens meer komen die op benzine of diesel rijden. Verder willen de wethouders dat de bouw meer duurzaam gaat opereren. Ook wordt walstroom op Scheveningen uitgebreid. Bovendien gaat het stadsbestuur maatregelen nemen zodat de natuur zich kan herstellen.