Met muziek door het leven, Hofstads Jeugorkest bestaat 100 jaar
10 april, 16:00 • 4 minuten leestijd
DEN HAAG - Overal liggen vioolkisten en instrumenten worden gestemd. Al een eeuw spelen Haagse kinderen bij Hofstads Jeugdorkest. Het orkest is niet alleen de bakermat voor heel veel musici. Er zijn ook heel wat orkesthuwelijken gesloten. Met een speciale lustrumuitvoering in het vooruitzicht, wordt er extra hard gerepeteerd. Dan tikt de dirigent met haar baton de maat, waarop het orkest begint te musiceren.
Jan van den Berg en Pauline van Bemmel speelden in de jaren vijftig bij Hofstads Jeugsorkest Nu zijn ze 60 jaar getrouwd. Hun kinderen en kleinkinderen zijn lid van het orkest. Dit is het verhaal van drie generaties en hun liefde voor muziek, samen spelen en veel lol hebben.
Toen Jan en Pauline in de jaren vijftig bij het orkest speelden, werd Hofstads geleid door de oprichtster Tilly Talboom-Smits. De dirigente richtte het orkest in 1923 na haar afstuderen aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag op. Haar doel: kinderen met plezier laten musiceren.
Pauline weet nog precies hoe ze bij het jeugdorkest begon: 'Ik speelde cello en mijn docent zei dat ik op orkest moest. Je leert dan samen spelen'. En zo geschiedde, Pauline ging bij het HJO, zoals het orkest ook liefkozend wordt genoemd, spelen. 'Je betaalde elke week aan Tilly Talboom-Smits een kwartje voordat de repetitie begon', herinnert Pauline zich. De dirigente zette keurig een kruisje achter je naam in een grootboek.
Hofstads jeugdorkest bestond oorspronkelijk uit één orkest. Nu vallen er zes orkesten en ensembles onder de paraplu van het HJO. Ruim 400 jongeren tussen de 6 en 25 jaar spelen in verschillende leeftijdscategorieën. Van de jongste muzikantjes bij de gangmakers, via verschillende leeftijdsgroepen zoals het basisorkest tot uiteindelijk het jeugdorkest.
Pauline weet nog goed hoeveel leuke jongens er op orkest zaten. 'Ik had veel vriendjes, hoewel dat in die tijd weinig voorstelde. Je liep hand in hand.' Hoboïst Jan weet Paulines hart definitief te veroveren.
Traditioneel bij het orkest zijn de tournees naar het buitenland. Overal ter wereld heeft het orkest opgetreden. Van de Engelandvaardersreis na de Tweede Wereldoorlog, reizen naar Frankrijk, de VS en Canada en Suriname.
In 1959 is Noorwegen de bestemming van het HJO. 'Jan en ik waren heel erg verliefd en keken erg uit naar deze reis, maar dirigente Tilly belde mijn vader. Ze wilde liever niet dat ik meeging, juist omdat we zo verliefd waren. De pil bestond nog niet en Tilly was een hele pragmatische vrouw.'
Voor jou heb ik een kleine cello
Vier jaar later, in 1963 trouwt Pauline haar Jan. Ze krijgen twee kinderen die ook op orkest gaan. 'Dat mijn dochter Eva ook bij het HJO ging spelen komt door Tilly. Ik ben fysiotherapeute en Tilly was toen in mijn praktijk. Ze zei tegen Eva: Voor jou heb ik nog wel een kleine cello'. Eva kiest later voor de contrabas, een instrument dat ze nog steeds met veel plezier bespeelt.
Tweede generatie orkestlid Eva kan zich nog goed de Americanadatour in 1987 voor de geest halen. Tijdens de tournee door de de VS en Canada werden klassieker werken gespeeld zoals de negende symfonie van Dvorák. Er werden ook onvergetelijke uitstapjes gemaakt, zoals bijvoorbeeld een bezoek aan de Niagara Falls.
De kinderen van Eva, Esse en Mare, krijgen de liefde voor muziek met de paplepel ingegoten. Of zoals Esse concludeert. 'Het was voor mij geen optie om geen muziek te maken.' Bij welk orkest ze zou gaan spelen stond ook al vast: Hofstads jeugdorkest. 'Gelukkig heb ik daar geen seconde spijt van gehad', vervolgt deze derde generatie Van den Berg. 'Ik geniet elke week van muziek maken met alle andere mensen in de verschillende orkest.' Esse koos de Tuba en Mare hetzelfde instrument als moeder Eva: de contrabas.
Lid zijn van het jeugdorkest mag tot je 25ste. Zelfs dan is de band nog niet verbroken. Er is een oud-leden orkest dat traditiegetrouw elke vijf jaar wordt geformeerd voor een speciale uitvoering tijdens het lustrum.
Eva is als bestuurslid nog steeds betrokken bij HJO. Ze merkt dat het moeilijker is om kinderen enthousiast te maken voor een symfonieorkest. Tegenwoordig staan niet alleen de grote klassieken op het programma, maar ook stukken als Frozen en Pirates of the Carribean. 'Dat is fijne muziek om te leren hoe gaaf een symfonieorkest eigenlijk is.
Samen muziek maken en plezier hieraan beleven, dat is toch wel de rode draad bij de familie Van den Berg en bij het honderdjarige Hofstads Jeugdorkest. Opa Jan, oma Pauline en moeder Eva zitten tijdens de komende lustrumuitvoering van het HJO in het publiek te genieten van de muziek die hun derde generatie uitvoert.
