'Niemand hoeft zijn huis te verkopen', wethouder garandeert steun voor erfpacht-gedupeerden

De gemeente is tot het uiterste gegaan om de gedupeerden tegemoet te komen. Daar moet geen misverstand over bestaan, benadrukt wethouder Balster. 'We hebben gekeken of we maatwerk kunnen leveren en dit is het uiterste wat we binnen het bestaande erfpachtstelstel kunnen doen', zegt hij. 'We hopen dat we met deze uiterste inspanning zorgen bij de bewoners kunnen wegnemen.'

Die zorgen zijn groot bij ongeveer 120 bewoners in Bezuidenhout. Hun woning staat op erfpachtgrond en dat betekent dat de grond in eigendom is van de gemeente. Hiervoor betalen de bewoners elk jaar een bedrag aan de gemeente, de erfpachtcanon, die is gebaseerd op de marktrente en de waarde van de grond. Maar de erfpachtcontracten van de bewoners lopen na 75 jaar af en inmiddels is de grondwaarde flink gestegen en is de rente opgelopen. De canon schiet daarom omhoog van een bedrag tussen de vijftig en honderd euro per jaar naar duizenden euro's, soms zelfs wel 10.000 euro per jaar.

Balster is zich ervan bewust dat de bewoners geschrokken zijn van de stijging, maar hij wees vorige week in een commissievergadering op de markt. 'Deze mensen hebben de afgelopen jaren relatief goedkoop kunnen wonen', zei hij.

Maar de wethouder erkent dat er op dit moment sprake is van een 'zeer uitzonderlijke situatie', zo schrijft hij woensdag in een brief aan de gemeenteraad. 'De samenloop van een per 2023 hoger canonpercentage met de sterk gestegen inflatie als gevolg van stijgende energiekosten en de oorlog in Oekraïne noodzaakt tot het overwegen van maatregelen om erfpachters te ondersteunen en tegemoet te komen in deze tijd', schrijft hij. 'Het college onderschrijft de urgentie daarvan.'

Daarom wil de wethouder mensen die in de financiële problemen komen steunen en hij kijkt daarvoor naar een Amsterdamse regeling. Daarin kunnen erfpachters na een verandering van hun contract een tegemoetkoming bij de gemeente aanvragen.

'Bij deze regeling doen we een inkomens- en vermogenstoets en kijken we dus naar het inkomen van de aanvrager', legt Balster uit. Of de aanvrager inkomensondersteuning krijgt is daarvan afhankelijk. Balster: 'Voor sommigen is de stijging ook groot maar zij kunnen deze sprong dragen. Voor de bewoners die dat niet kunnen is er hulp. Met deze regeling voorkomen we dat mensen financiële problemen krijgen, laat staan dat ze hun huis moeten verkopen. Wij garanderen dat bewoners hun huis niet hoeven te verkopen.'

Verder is gekeken of het 'schokeffect' in 2023 door de explosieve stijging van de marktrente en de gestegen grondwaarde gedempt kan worden. Daarvoor moet de gemeente wel binnen de grenzen van de bestaande regels blijven. 'Dit stelsel hebben we al heel lang en behandelt mensen op dezelfde manier', zegt Balster. 'Maar nu, met de hoge rente, gaan we kijken of we binnen dit stelstel wat kunnen doen voor de bewoners.'

Gedacht wordt aan een hogere korting op de getaxeerde grondwaarde. Nu geeft de gemeente bewoners vier procent korting op dat bedrag. Ook kijkt de gemeente of het mogelijk is om een overgangsperiode naar het hogere canonbedrag pas na ruim twee jaar in te voeren, zodat mensen aan dit hogere bedrag kunnen wennen. Daarnaast bekijkt de gemeente de optie om het canonbedrag eenmalig te baseren op een 5-jaars gemiddelde, maar dat moet financieel en juridisch wel mogelijk zijn.

Bovendien wil de gemeente 'gezien de vraagtekens bij de erfpachters' de taxaties van de grondwaarde tegen het licht houden. De bewoners zijn hogelijk verbaasd over de verschillen in de taxaties. Dat zou volgens hen te maken hebben met de taxateurs die de gemeente, via een Europese aanbesteding, in de arm heeft genomen. Deze taxateurs zijn van buiten de stad en zouden op veel hogere bedragen uitkomen dan de Haagse taxateurs.

Balster herkent dit beeld niet, zegt hij. De taxaties komen op basis van standaard criteria tot stand. 'Er zijn wijzigingen in de taxaties, maar de referentie waarop ze gebaseerd zijn is precies hetzelfde.' Desondanks is de gemeente bereid om een steekproef te houden bij ongeveer vijftien woningen en daar een tweede taxatie te laten uitvoeren door drie onafhankelijke taxateurs die door de gemeente en de bewoners worden aangesteld.

'Ik heb het midden te vinden in maatwerk voor de groep mensen die dit raakt en de bestaande regels', zegt Balster. 'Ik kan niet afwijken van de regeling die al heel lang geldt en waarin mensen op dezelfde manier worden behandeld. Maar we zijn tot het uiterste gegaan om deze mensen de garantie te geven dat zij niet in de inkomensproblemen komen.' Donderdag praat de gemeenteraad over de erfpacht.