Keert Richard de Mos terug als wethouder? Bruno Bruins (VVD) voert laatste gesprekken

Afgelopen dinsdagmiddag gaat rond 13.30 uur de grote groene deur van een statige vergaderlocatie op het Lange Voorhout open. Bruno Bruins - blauw colbertjasje zonder das, leren tas in zijn hand - daalt de brede trappen af. Hij bedankt zijn ambtelijk secretaris en rechterhand, die hem bij zijn klus ter zijde staat. 'Wordt vervolgd', verzekert Bruins hem.

Op deze plek, in de schaduw van de grote monumentale lindebomen en weg van pottenkijkers op het stadhuis, ontvangt Bruins deze dagen zijn gesprekspartners, meldt Omroep West. Twee vrijdagen en een dinsdag heeft de voormalig wethouder, minister, waarnemend burgemeester en formateur uitgetrokken om de fracties hun visie te laten geven op de 'ontstane situatie'.

Die situatie is de volgende. Na ruim 3,5 jaar heeft de rechter De Mos en Guernaoui op 21 april vrijgesproken van corruptie. De rechter veegde in zijn vonnis de vloer aan met de beschuldigingen en sprak alle acht politici en vastgoed- en horecaondernemers op alle punten vrij.

Voor De Mos was dat aanleiding om als grootste partij in de stad alsnog een plek in het college op te eisen. Want, zo zegt hij, is hij door de andere partijen niet buiten de coalitie gehouden omdat deze strafzaak al die tijd 'als een zwaard van Damocles' boven zijn hoofd heeft gehangen? Andere partijen in de gemeenteraad weten nog zo net niet of deze redenatie klopt. Aan Bruins de schone taak om te onderzoeken wat volgens de rest van de raad de uitspraak voor gevolgen moet hebben voor de samenstelling van het college.

Voor een antwoord op die vraag werkt Bruins van klein naar groot. De kleinste fractie (Forum voor Democratie) heeft hij vorige week vrijdag als eerste uitgenodigd en de grootste (Hart voor Den Haag) staat voor vrijdag als laatste gepland. Hij kan op die manier naar een conclusie toe werken.

Maar zijn strategie is enigszins in de war geschopt, omdat niet alle politici zich konden schikken naar de agenda van Bruins en er dus onderling geruild is. Dat betekent dat vrijdag nog twee kleine partijen (SP en de Haagse Stadspartij) aan bod komen. Verder zijn de drie collegepartijen D66, VVD en GroenLinks aan de beurt. Hart voor Den Haag sluit de rij.

De partijen die al zijn geweest spreken van 'goede gesprekken', die tegelijkertijd 'weinig verrassingen' kenden. De Partij voor de Dieren publiceerde op de website als enige partij de 'input' die fractievoorzitter Robert Barker in het gesprek naar voren heeft gebracht.

Daaruit blijkt onder meer dat de Partij voor de Dieren vindt dat 'de grootste partij het recht heeft om onderhandelingen te starten, maar niet het recht om in de coalitie te komen'. 'Uiteindelijk is het ook niet aan ons, maar aan de coalitiepartijen om te bekijken of de vrijspraak iets betekent voor de huidige coalitie', zegt de Partij voor de Dieren.

Opvallend is dat van alle coalitiepartijen alleen het CDA ervoor gekozen heeft om bij het gesprek met Bruins de fractievoorzitter te laten vergezellen van de partijleider. De andere vier coalitiepartijen laten hun lijsttrekker/partijleider thuis en kiezen ervoor om de fractievoorzitter, al dan niet met een ander raadslid, af te vaardigen.

Daarvoor wijzen de partijen naar de functie die de lijsttrekkers hebben. Zij zijn allemaal wethouder in het college en deze gespreksronde is 'een aangelegenheid van de raad', zo klinkt het. Ook was de uitnodiging van Bruins 'gericht aan de fractievoorzitter'. Maar de keuze lijkt er ook op te duiden dat de partijen de gespreksronde vooral niet teveel op een formatie willen laten lijken.

Naast onderzoeken wat er moet gebeuren met de samenstelling van het college heeft Bruins nog een paar andere opdrachten meegekregen. Hij moet achterhalen hoe de fracties denken over de onderlinge verhoudingen en het vertrouwen in de gemeenteraad en de verschillen in partijfinanciering. Ook is het de bedoeling dat Bruins een agendavoorstel doet voor de heidag van de gemeenteraad, die op het stadhuis de 'raadsconferentie' wordt genoemd. Daar moet de raad met elkaar gaan werken aan het 'herstel van vertrouwen'.

Richard de Mos wil best naar deze heidag komen, die eind augustus staat gepland, maar dan moet er eerst wat rechtgezet worden. 'Voor Hart voor Den Haag valt of staat het herstellen van vertrouwen, zowel in de gemeenteraad als bij de kiezers thuis, met het rechtzetten van wat ons op oneigenlijke gronden is afgenomen', stelde hij vorige week.

De Mos heeft haast en zei eerder al deze zomer te willen gebruiken om onderhandelingen te voeren over een coalitieakkoord. Dat zou hem goed uitkomen, want dan heeft hij de mogelijkheid om mee te beslissen over de nieuwe begroting van volgend jaar, die altijd in het najaar wordt vastgesteld. Dat zou overigens wel betekenen dat de onderhandelaars van de huidige coalitiepartijen, net als vorig jaar, opnieuw een zomer tegemoet gaan die in het teken staat van coalitieakkoorden in plaats van vakantie.

Bruno Bruins heeft geen gemakkelijke opgave. Het Haagse stadsbestuur is terecht gekomen in een unieke situatie waar Bruins en de politici het hoofd aan moeten bieden. Achter de grote ramen van het pand aan het Lange Voorhout probeert hij daarop een antwoord te vinden. Maar dit antwoord is er dinsdagmiddag nog niet. 'Eerst de gesprekken en dan komt er een verslag met een conclusie', is het enige dat Bruins aan de verslaggever kwijt wil. De verwachting is dat dit verslag voor de volgende raadsvergadering, op woensdag 5 juli, op tafel ligt.