Den Haag over de breuk in de coalitie: 'Het lijken wel kleuters'

Marjolein de Jong, oud-wethouder (D66): ‘Wat ik heel bijzonder vond de afgelopen dagen is dat ik in de media steeds heel stevige uitspraken las en hoorde van politici en dat ze die woorden tijdens het debat, op de plek waar dat hoort, vaak niet herhaalden. Verder zie ik dat dit college in de afgelopen tijd best al een aantal grote projecten is begonnen. Mijn grote vriend Robert van Asten heeft bijvoorbeeld al veel dingen in werking gezet, dus het werk gaat gewoon door. En de rest van het college gaat natuurlijk de portefeuilles van de vertrokken wethouders verdelen. Dus dat loopt ook wel door. Het is niet zo dat de hele stad tot stilstand komt. Maar ik denk wel dat de meerderheid van de mensen in Den Haag graag de rust terug wil in het stadhuis. Een nieuwe coalitie? De mogelijkheden zijn beperkt. Iedereen kan rekenen. Dus de partijen moeten nu snel met elkaar gaan praten. Het leek nu soms wel een Poolse landdag. Dat moeten we snel doorbreken.’

Michiel van der Eng, trainer bij Periklesinstituut dat gemeenteraden begeleidt in het verbeteren van het debat en het politieke proces: ‘Het is niet fraai wat er in Den Haag is gebeurd. We kennen nu al twintig jaar dualisme – scheiding tussen bestuur en controle, tussen college en raad. Maar de verhoudingen in Den Haag zijn totaal niet duaal. De VVD in de raad zegt het vertrouwen in de coalitie op en de wethouders nemen direct ontslag. Terwijl die zijn benoemd door de hele gemeenteraad. Dat besluit heeft grote consequenties. Er zit nu nog wel gewoon een college van burgemeester en wethouders. Maar dat kan niet meer rekenen op een meerderheid in de raad. Gevolg is grote vertragingen bij het nemen van belangrijke beslissingen. Dit terwijl er toch veel belangrijke uitdagingen zijn in Den Haag. Veel grotere beleidsvoorstellen die al klaarlagen gaan nu direct in de ijskast. Ook zal dat college wachten met het nemen van nieuwe grote beslissingen. Bovendien moet er nu eigenlijk worden gewerkt aan de begroting voor volgend jaar. Omdat er nu een college zit zonder meerderheid, kunnen daarin geen harde keuzes worden gemaakt. En komt er dus zoals dat heet een beleidsarme begroting. Die kan later nog wel iets worden bijgespijkerd, maar het wordt niet zo mooi als een echte begroting. Zo verlies je al snel maanden tot een jaar. En als het nieuwe college ook nog eens een heel andere koers wil gaan varen, is het werk dat het afgelopen jaar is verzet ook grotendeels voor niets geweest.

Henk Kool, oud-wethouder (PvdA) en nu onder meer voorzitter van de Vereniging Boulevard Scheveningen: ‘Drie dingen. Er loopt nog een hoger beroep in de zaak-De Mos. Die zaak is dus nog onder de rechter. Want is er dan eigenlijk veranderd ten opzichte van vorig jaar? Als hij straks wél wordt veroordeeld, ontstaat dezelfde situatie als in de vorige collegeperiode. Ten tweede. Dat de coalitie uit elkaar is gevallen is waanzinnig slecht voor de stad. Bijvoorbeeld bedrijven die zich hier willen vestigen, willen een stabiel stadsbestuur. Nu worden belangrijke beslissingen uitgesteld. Ik begrijp dat ook niet waarom de VVD dit heeft gedaan. Tien dagen praten. Het lijken wel kleuters. Ten derde. Dit college kan gewoon door tot het tegendeel wordt bewezen. Maar omdat het geen meerderheid heeft in de raad, schiet dat niet erg op. Dus moet er een college komen mét een meerderheid. Ik denk dan aan de nu nog zittende partijen D66, GroenLinks, CDA en PvdA samen met Partij voor de Dieren en Denk. Dan heb je een meerderheid. Het is ook het meest eenvoudig en dat kan snel klaar zijn. Want er staat nergens in de wet dat de grootste partij in de coalitie moet.’

Ron Fresen, voormalig analist NOS en nu presentator Spuigasten Den Haag FM: ‘De vrijspraak van De Mos legde een bom onder deze coalitie. Het werd gelijk duidelijk dat je wat na de verkiezingen niet kon, alsnog een serieuze kans moest geven. Zo niet, blijf je doormodderen met een gemankeerde samenwerking met een grote hypotheek. Deze val was dus onvermijdelijk en misschien ook noodzakelijk om de lucht te klaren. Wat we in debat zagen was puur machtspolitiek. Er werd op geen enkel moment inhoudelijk gedebatteerd over de politieke verschillen in standpunten over de stad. Laat staan om te onderzoeken of ze overbrugbaar zijn. Maar kijkend naar een stad met grote verschillen, zowel op sociaaleconomisch als cultureel vlak, met wijken waar grote delen zich van de politiek afkeren, is er nu wel de kans om een college met een breder draagvlak te vormen. Al is het succes van de nieuwe coalitie niet verzekerd. Voor D66 zal het ingewikkeld worden om samen te werken met twee rechtse partijen, na in een coalitie te hebben gezeten met twee linkse partijen. De grote vraag is of de lucht geklaard kan worden. Er is wederom veel gebeurd. Maar het moet wel lukken, er is geen alternatief.'

Pieter Scholten, voorzitter MKB Den Haag: 'Ik ben heel benieuwd wat er gaat gebeuren. Want donderdag zijn weliswaar twee wethouders opgestapt, maar de andere zijn nog steeds in functie. Zoals 'onze' wethouder, Saskia Bruines van economische zaken. Haar beleid zal dus gewoon doorgaan. Wel is Kavita Parbhudayal opgestapt. Zij was van sociale zaken. Een heel belangrijk onderwerp dat veel aandacht nodig heeft. Ik begrijp dat de portefeuilles nu worden herverdeeld, maar dit doe je er niet zo maar even bij. Als er echt een heel nieuwe coalitie wordt gevormd en er opnieuw wordt onderhandeld, biedt dat voor ons ook kansen om opnieuw een lobby op te zetten. We hebben voor de verkiezingen van vorig jaar een heel manifest opgesteld voor de politiek. En niet al onze wensen zagen we in dit collegeprogramma terug. Meer aandacht voor het MKB zou goed zijn. Want wij zijn de banenmotor. Wij geven de stad energie. Aan de andere kant weet je nu wat je hebt en niet wat je krijgt. Dat zorgt wel voor onrust. Ik vind het eigenlijk wel bloedspannend.'

Jacob Snijders, adviseur Wijkberaad Bezuidenhout: 'De wijkorganisaties gaan niet over poppetjes of partijen. Wij willen dat de stad goed wordt bestuurd in samenspraak met de bewoners. Dit geneuzel kost alleen maar tijd. Die tijd had je beter kunnen benutten om de stad beter te maken. Er liggen heel forse opdrachten. Neem de grote bouwplannen, neem de voorstellen voor Zuidwest. En de politiek is alleen maar bezig met navelstaarderij. Los de problemen op en maak de stad mooier. Dat willen wij toch allemaal?'