Vierdaagse lesweek risicovol voor leerlingen: 'Minder tijd voor basisvaardigheden'

Het gaat dan om basisvaardigheden als taal, rekenen en burgerschap. 'Dat kan vooral een probleem zijn voor kinderen die uit een gezin komen waarin op dat punt een achterstand is, bijvoorbeeld omdat Nederlands een tweede taal is', zegt een woordvoerder van de PO-raad, de sectorvereniging voor het primair onderwijs.

Bij een aantal scholen van stichting De Haagse Scholen moest de schoolweek afgelopen schooljaar tijdelijk worden ingekort. Leerlingen uit sommige klassen kregen soms vier dagen les op school en hadden één dag thuisonderwijs. 'Die scholen hebben uiteindelijk de formatie toch rondgekregen, maar het is wel een enorme puzzel geweest', laat een woordvoerder van die stichting weten.

'Wat we terugkrijgen van de scholen is dat het lerarentekort vergelijkbaar of erger is dan vorig schooljaar', gaat de woordvoerder verder. Maar de scholen weten er volgens hem wel beter mee om te gaan. Zo heeft De Haagse Scholen de formatie voor aankomend schooljaar wel rond kunnen krijgen.

Dit komt onder meer omdat er alternatieven zijn ingezet. 'Denk daarbij aan het aannemen van vakleerkrachten waardoor het aantal vakken op school wordt verbreed en kinderen vervolgens wel vijf dagen naar school kunnen. Gelukkig blijft het zij-instroomtraject ook populair en kunnen we jaarlijks tientallen geschikte kandidaten plaatsen, maar die moeten wel goed worden begeleid.'

Toch dreigt er komend schooljaar volgens wethouder Hilbert Bredemeijer bij andere scholen wel een tijdelijke vierdaagse lesweek. Het is onduidelijk om welke scholen en hoeveel groepen dat zou gaan. De gemeente Den Haag heeft nauwelijks een beeld hoe groot de tekorten zijn. Volgens Bredemeijer ging het eind juli nog om zo'n drie scholen die mogelijk tijdelijk moeten overstappen op een vierdaagse schoolweek.

'Maar het zijn echt dagkoersen', vertelt een woordvoerder van de gemeente Den Haag. 'Veel scholen zijn nu nog hard bezig om de roosters rond te krijgen. Het komt vaak wel goed, omdat nu bijvoorbeeld bijna-afgestudeerde pabostudenten en zij-instromers voor de klas worden gezet', weet de gemeente Den Haag.

Dat dit soort situaties aan de orde van de dag zijn en het tekort onverminderd blijft stijgen, maakt volgens de PO-raad het probleem eerder groter dan kleiner. 'De samenleving vraagt van het onderwijs dat we de lat juist wat hoger leggen en de inspectie toetst ons daarop.'

'Dat is natuurlijk terecht, maar tegelijkertijd wordt het door de structurele personeelstekorten juist lastiger om aan die wensen te voldoen', besluit de vereniging voor schoolorganisaties in het basisonderwijs.

De Onderwijsinspectie ziet ook dat scholenorganisaties zich zorgen maken over de impact van het lerarentekort op de onderwijskwaliteit. Maar wat voor effect het precies heeft op het leerniveau van de leerlingen valt volgens de inspectie nog niet met zekerheid te zeggen.

'Aankomend schooljaar doen we daarom een verdiepend onderzoek naar de impact van het lerarentekort op de onderwijskwaliteit, en dus wat het effect is van de verschillende maatregelen die scholen nemen. Denk bijvoorbeeld aan de vierdaagse schoolweek, die momenteel wettelijk eigenlijk niet toegestaan is', aldus de inspectie.