Haagse politici praten verder over nieuwe coalitie: waar gaan die gesprekken over?

Het reces van de Haagse gemeenteraad is officieel nog niet voorbij. Toch komen de leiders van de partijen in de gemeenteraad eerder terug van vakantie, Reden: vlak voor de zomer viel de coalitie uit elkaar. En nu moet er een nieuw college van burgemeester en wethouders worden gevormd. De politici staan intensieve gesprekken te wachten over mogelijke samenwerkingen en de toekomst van de stad.

De val van de coalitie is een direct gevolg van de rechtszaak tegen onder meer Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Tegen de twee raadsleden van Hart voor Den Haag liep een corruptiezaak, maar de rechter sprak hen en de medeverdachten op 21 april vrij. Daarna werd oud-minister en voormalig wethouder Bruno Bruins aangesteld om met de raad gesprekken te voeren over de ontstane situatie, de verhoudingen en het vertrouwen tussen partijen, de verschillen in partijfinanciering en de samenstelling van het college.

Bruins concludeerde dat er aan vertrouwen moet worden gebouwd en dat moet worden onderzocht hoe Hart voor Den Haag kan toetreden tot het college. De partij van Richard de Mos werd de grootste bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar kreeg onder meer vanwege die rechtszaak geen plek in de coalitie.

Coalitiepartij VVD was groot voorstander van het betrekken van De Mos en zijn partij bij de coalitie, maar GroenLinks en Partij van de Arbeid waren stellig tegen. Deze spanningen bleven oplopen tot de nacht van 29 juni. Toen werd duidelijk dat de VVD vond dat Hart voor Den Haag een plek moet krijgen in het college. Toen de andere coalitiepartijen die mogelijkheid niet wilden verkennen, zegde de VVD de samenwerking op. De liberale wethouders Kavita Parbhudayal en Anne Mulder dienden per direct hun ontslag in.

Zonder de VVD blijven alleen nog D66, GroenLinks, CDA en PvdA over in de coalitie. Samen hebben die geen meerderheid in de raad. Daarom wordt er nu gesproken over het vormen van een nieuwe coalitie die wel een meerderheid heeft. De gemeenteraad heeft Arie Slob, oud minister van onderwijs namens de ChristenUnie, aangesteld als verkenner. Onder zijn leiding worden er nu gesprekken gevoerd.

Slob heeft voor de zomer al alle fractievoorzitters bij zich aan tafel gehad. Maar dat leidde nog niet tot een doorbraak. Daarom gaat hij na een pauze van vier weken vanaf vandaag weer gesprekken voeren om mogelijke combinaties te bespreken. Als verkenner presenteert hij hierna een rapport waarin hij de mogelijke coalitie(s) beschrijft.

Hoewel de partijen nu een radiostilte hebben afgesproken en daarom officieel niets zeggen over mogelijke coalitiesamenstellingen, is al wel een aantal voorkeuren bekend. Richard de Mos ziet het liefst een coalitie met de drie grootste partijen: Hart voor Den Haag, VVD en D66. Dat heeft hij bij het aanstellen van Slob laten weten. De VVD wil ook graag weer samenwerken met Hart voor Den Haag. De liberalen zijn ook om deze reden uit de coalitie gestapt.

D66, op dit moment de grootste partij in het college, ziet liever een vorm van de oude coalitie terug. Hierin zou Hart voor Den Haag de plek van de VVD moeten overnemen en blijven de andere coalitiepartijen GroenLinks, PvdA en CDA zitten. Het ziet er niet naar uit dat deze combinatie gaat lukken: De Mos heeft al aangegeven dat hij bijvoorbeeld niet met de PvdA in een coalitie wil.

Bovenal wordt er veel gesproken over het herstel van vertrouwen. De afgelopen jaren zijn er veel verbale klappen uitgedeeld en de verschillende partijen staan argwanend tegenover elkaar. D66 wilde bijvoorbeeld eerst niet samenwerken met Hart voor Den Haag, maar heeft sinds de vrijspraak van De Mos toch toch een draai gemaakt.

Ook de politieke stijl van De Mos, de ombudspolitiek, komt op tafel te liggen. Door dichtbij de burger te staan, wil De Mos de lokale politiek tastbaarder maken. Tegenstanders hiervan zijn onder meer bang dat politici te veel gaan luisteren naar bijvoorbeeld ondernemers.

Hiernaast gaat het vooral over de huidige problemen in de stad en hoe die moeten worden aangepakt. Om al te veel vertraging te voorkomen, kan het huidige coalitieakkoord eventueel als basis worden gebruikt om een nieuw akkoord te vormen. Op deze manier kunnen de partijen snel weer aan de slag.

Hoewel het college nu twee wethouders minder telt, zijn de overgebleven bestuurders nog wel gewoon aan de slag. De portefeuilles van Anne Mulder zijn ondergebracht bij Robert van Asten (D66, mobiliteit en Scheveningen) en Arjen Kapteijns (GroenLinks, buitenruimte). De portefeuilles van Kavita Parbhudayal zijn opgevangen door Saskia Bruines (D66, dienstverlening) en Hilbert Bredemeijer (CDA, werk).

De wethouders van D66, GroenLinks, PvdA en CDA blijven aan het werk tot een nieuwe coalitie is gevormd.