Cultuurbeleid verbetert, maar '19 miljoen euro extra is broodnodig'

Het nieuwe beleid moet een duidelijk kader geven voor culturele organisaties om een subsidieaanvraag te doen. De organisaties moeten aangeven hoe zij bijdragen aan het culturele aanbod, cultuureducatie en een positief klimaat voor (nieuwe) creatieve makers. Ook moeten zij duidelijk maken hoe zij de diversiteit van de stad goed afspiegelen in hun programmering en duurzaamheid speelt een grote rol.

Tijdens de commissievergadering zijn de meeste partijen goed te spreken over de gestelde kaders. Alleen de VVD geeft kritiek, zij vinden het onnodig dat duurzaamheid en inclusie worden getoetst. 'We moeten niet te veel eisen en regels leggen bij de instellingen', zegt VVD raadslid Anthony Uduba. Andere partijen, zoals Denk, prijzen juist dat diversiteit een criterium is geworden in het beleid.

Met het plan kunnen organisaties een aanvraag doen in een van drie categorieën. Kleine en nieuwe instanties maken kans op een tweejarige subsidie van maximaal een ton per jaar. Grotere organisaties kunnen vierjarige subsidies aanvragen. Afhankelijk van het bedrijfsplan maken zijn kans op een subsidie van maximaal 1 miljoen euro per jaar.

Hiernaast is er nog een derde categorie geïntroduceerd voor essentiële organisaties. Het college heeft zes functies opgesteld die sowieso in Den Haag moeten voorkomen. Deze subsidie wordt dan ook maar aan één instelling per functie gegeven. Van een poppodium tot filmhuis en van een symfonieorkest tot een dansgezelschap. Deze organisaties kunnen ook een hoger budget aanvragen: tot 11 miljoen euro per jaar.

In het totaal komt er 66 miljoen euro beschikbaar vanaf 2025. Een flink bedrag. Maar volgens actoren in de kunst- en cultuurwereld is dit nog niet genoeg. 'Het knelt voor alle instellingen, van klein tot heel groot', zegt Gemma Jelier van het Haags Cultuuroverleg. Tijdens de behandeling van het nieuwe beleid is een breed publiek komen opdagen. Verschillende cultuurorganisaties spreken de Haagse politiek toe en hun standpunt wordt door allen gedeeld: het plan gaat de goede kant op, maar er is echt meer geld nodig.

'Per hoofd geven wij nu 110 euro uit, maar andere G4-steden zitten boven 120 euro', zegt Koen Baart van theater De Vaillant. De 'bezorgde cultuurmeneer' is positief over beleid wat er nu ligt en de criteria waaraan organisaties moeten voldoen om kans te maken op subsidie, maar is ook van mening dat er niet genoeg geld beschikbaar is. Alle insprekers pleiten voor een verhoging van het budget. 'Het is broodnodig om minstens 19 miljoen euro te investeren in de cultuursector', zegt Maarten Bakker van de Cultuurankers.

Wat ook zorgen baart is de toekomst van de Haagse literaire festivals. In het beleid heeft de gemeente ruimte gemaakt voor een terugkerend literair festival door deze specifiek als functie te benoemen. Het probleem is echter dat Den Haag twee grote festivals voor de letteren kent. Zowel Writers Unlimited als Crossing Borders wil solliciteren voor deze functie, maar dat betekent dat een van de festivals zou afvallen.

Lisa van de Voort, fractievertegenwoordiger van GroenLinks, oppert al snel een oplossing: 'Als een van deze festivals de functiesubsidie niet kan bemachtigen, mogen zij dan nog wel een aanvraag doen in het vierjarige traject?' Eenzelfde mogelijkheid is er wel voor het vierjarige traject: indien een organisatie deze subsidie niet toegekend krijgt, kan ze nog een tweejarige subsidie aanvragen. Haar voorstel vindt brede steun onder verschillende partijen.

Na brede discussie bevestigt wethouder Saskia Bruines (D66) reeds dat het niet mogelijk is voor organisaties om na een mislukte functieaanvraag door te schuiven naar een vierjarige subsidieaanvraag. Omdat dit dan ook geldt voor de andere functies, neemt de werkdruk voor de beoordeling ook aanzienlijk toe. 'Dat betekent dat de bulk aanvragen in categorie B groter wordt', aldus Bruines. Mogelijk volgt bij de gemeenteraadsvergadering van 7 september een amendement vanuit de raad om dit wel mogelijk te maken.

Een grote groep partijen wil graag de wens van de cultuursector inwilligen en gaan op zoek naar 19 miljoen euro extra. Zij hebben tot de gemeenteraadsvergadering van 7 september om dit rond te krijgen. Waar dit geld vandaan komt en welk ander onderwerp dan minder op de begroting krijgt, is nog onduidelijk.

Voor het extra geld wordt ook gekeken naar de huidige ontwikkelingen rondom de nieuwe coalitie. Dinsdagmiddag heeft verkenner Arie Slob laten weten dat er gesproken gaat worden met zes partijen om een coalitie te vormen. D66, GroenLinks, PvdA, CDA, Partij voor de Dieren en Denk spreken de komende weken met elkaar en als de samenwerking goed verloopt kan de gemeente over een paar maanden een nieuw coalitieakkoord verwachten. Mogelijk is hierin ook meer geld voor de kunst- en cultuursector gereserveerd.