'Oorzaak kankerverwekkend slootwater in Leidschenveen mogelijk voor altijd onbekend'

DEN HAAG - Het is nog niet duidelijk waardoor in de sloten in de wijk Leidschenveen in Den Haag bijzonder veel PFAS zit. De bron van de schadelijke stof is nog niet gevonden, en misschien wordt die wel nooit gevonden. Dat zegt dijkgraaf Piet-Hein Daverveldt van Hoogheemraadschap Delfland.
Daverveldt praatte woensdagavond wijkbewoners bij over de vervuiling. Na afloop zei hij tegen Omroep West: 'Geef het onderzoek de tijd. Dit is lastig, het is recherchewerk. We hechten aan zorgvuldigheid. Als je een spoor te pakken hebt, moet je doorgaan tot je het zeker weet.'
'Het is niet passend om te speculeren en later dan te moeten zeggen dat het toch anders zit. En stel dat we op een dwaalspoor komen en het echt niet weten, moeten we ook eerlijk zeggen: sorry, het is niet gelukt de bron op te sporen.' De dijkgraaf wil niet zeggen welke mogelijke bronnen inmiddels zijn afgestreept.
PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen, die niet of nauwelijks afbreekbaar zijn. De chemische stoffen worden onder meer gebruikt voor antiaanbaklagen in pannen, waterafstotende kleding, blusschuim en cosmetica. Ze worden in verband gebracht met kanker, verhoogd cholesterol en voortplantingsproblemen.
De vervuiling kwam in juli naar buiten door onderzoek van het programma Pointer van KRO-NCRV. In een sloot op een industrieterrein naast de woonwijk, tussen de straten Tiber en Donau, langs de Linge en Regge, zaten hogere concentraties PFAS dan in de Westerschelde of bij Chemours in Dordrecht.
Het waterschap had de vervuiling al in 2020 gemeten toen het de sloot wilde uitbaggeren. Bij verdere metingen bleek dat in een afvoerbuis 2.200 nanogram PFAS per liter water zat, ver boven de norm, maar een medewerker zag de punt aan voor een komma en voerde 2,2 nanogram PFAS in. Daardoor gingen nergens de alarmbellen af.
Plek springt eruit
Het waterschap deed na de uitzending metingen in andere sloten in de wijk. Ook daar kwamen de concentraties PFAS boven de norm uit. Inwoners kregen het advies om niet in het water te zwemmen en geen vis uit de sloten te eten.
De PFAS werd onder meer gemeten in regenwater dat via buizen naar de sloot werd gevoerd. Maar de kans is volgens Daverveldt niet heel groot dat de stof via regen, en dus van buiten de wijk, in de sloten is gekomen. 'We hebben ook op andere plekken in ons gebied metingen gedaan. Deze plek springt er echt uit, het is niet gelijkmatig verdeeld.' Een andere optie kan zijn dat een rioolbuis niet goed aangesloten was. 'Dan kan het gebeuren dat rioolwater in het oppervlaktewater komt. Dat is iets wat we niet willen. Ik kan het niet uitsluiten.'
Geen optie om water weg te pompen
De ergst vervuilde sloot is afgedamd, zodat het water de woonwijk niet kan bereiken. Het is volgens Daverveldt geen optie om het vervuilde water weg te pompen, de bodem af te graven en daarna een nieuwe, schone sloot op te leveren. 'Dat is prettig voor bewoners, maar dan verplaats je het probleem alleen maar. Want wat doe je met het water? Rioolwaterzuiveringsinstallaties breken PFAS niet af. En wat doe je met de tankauto's?'