Rapport Amare bewijst opnieuw problemen met Haagse bestuurscultuur

DEN HAAG - Sinds de val van de vorige coalitie gaat het in het stadhuis geregeld over de verhoudingen tussen de raad en het college. Deze bestuurscultuur zorgt de afgelopen maanden geregeld voor kritiek en met het eindrapport over cultuurcomplex Amare ligt dit weer onder de loep. De manier waarop bestuurd wordt in Den Haag laat duidelijke problemen zien waar de gemeenteraad en nieuwe coalitie mee aan de slag moeten.
De wethouders namen hun titel iets te letterlijk: hun wil was wet. Uit het eindrapport van de enquêtecommissie over Amare blijkt dat er een 'wethouderscultuur' heerste in het college. Ambtenaren hadden te weinig ruimte om tegenspraak te leveren en politieke beslissingen hadden de overhand. En van externe adviezen werden alleen de welgelegen delen overgenomen.
Het rapport 'Amare: een bijzonder complex' over de totstandkoming van het gebouw laten grove fouten zien in het werk van het college ten tijde van de bouw en hun communicatie richting de gemeenteraad. Het college heeft de raad geregeld verkeerd geïnformeerd en ook opzettelijk misleid. Kosten werden bewust lager ingeschat en het college ging ervan uit dat sponsoring een deel van de begroting zou aanvullen terwijl bekend was dat dit niet ging lukken.
Coalitie tegenover oppositie
Hoewel Amare alweer een aantal jaar staat en alle kopstukken uit de besproken colleges niet meer in de Haagse politiek zitten, is de bestuurscultuur er nog niet op vooruit gegaan. Sinds de vrijspraak van De Mos en Guernaoui en de coalitiebreuk die hierna volgde wordt er in de Haagse gemeenteraad vaak gepraat over bestuurscultuur.
De communicatie van collegebesluiten naar de raad en het idee van coalitie tegenover oppositie zijn veel terugkomende onderwerpen als er wordt gesproken over bestuurscultuur. Een goed functionerende gemeente doet dit op een basis van 'dualisme' waarbij het bestuur, zoals het college van burgemeester en wethouders en de ambtenarij, de regie neemt en de volksvertegenwoordigers, de gemeenteraad, controleert.
Meer bezig met zichzelf dan de stad
Echter is deze verhouding verstoord. 'Het moet niet gaan om mensen en personen, maar het goed organiseren van het meningsverschil', zegt John Bijl twee weken geleden bij het radioprogramma Spuigasten. 'Wat ik zie is een Haagse politiek waar mensen meer met zichzelf bezig zijn dan met het besturen van de stad.' Hierdoor verliest de raad zijn controlerende taak.
Om de bestuurscultuur in de gemeente te verbeteren moet volgens Bijl een duidelijk onderscheid komen tussen het college en de raad om de samenwerking te verbeteren: 'Het is ontzettend hard nodig dat er een duidelijk onderscheid is tussen college en de raad. Kaders stellen moet los staan van de macht en de uitvoering: dan pas leer je weer politiek bedrijven.'