Gemeenteraad reageert ontzet op Amare-rapport: 'Dit had nooit mogen gebeuren'
8 september, 18:00 • 4 minuten leestijd
DEN HAAG - Haagse raadsleden reageren ontzet op het rapport van de enquêtecommissie naar de bouw van Amare. Het klinkt van 'ronduit schokkend' tot 'absoluut niet mals' en 'buitengewoon pijnlijk'. 'Dit had nooit mogen gebeuren', stelt de Partij voor de Dieren. Toch moeten de partijen ook verzinnen hoe het verder moet met het cultuurpaleis aan het Spuiplein en hoeveel dat mag kosten: 'Het heeft geen zin daar een straatorkestje te laten spelen.'
Het rapport van de raadsenquêtecommissie is snoeihard: het cultuurpaleis aan het Spuiplein gaat sowieso honderden miljoenen extra kosten, er is daarnaast nog veel extra geld nodig voor de programmering en tijdens de hele totstandkoming van Amare is de raad slecht geïnformeerd en zelfs misleid.
Aan de Haagse gemeenteraad nu de taak om uit de conclusies en de aanbevelingen van de commissie lessen te trekken. Daarbij wordt vooral gekeken naar de bestuurscultuur in Den Haag . Daarnaast rijst de vraag: hoe nu verder met dit gebouw en wat mag dat kosten?
'Symbolisch offer helpt stad niet vooruit'
De meeste partijen reageren als eerste op die politieke bestuurscultuur. 'Dit rapport is tekenend voor de cultuur in het IJspaleis en nu moeten we nagaan hoe we dat gaan doorbreken', stelt Lesley Arp van de SP. Ze noemt de conclusies van het rapport 'absoluut niet mals', maar is ook weer niet helemaal verbaasd: 'Ik heb wel vaker het gevoel gehad bij bouwprojecten dat er op de besluitvorming in de raad druk wordt gezet.'
Arp vindt dat de raad lering moet trekken uit het rapport en daarbij ook naar zichzelf moet kijken. 'We zullen de neiging voelen om hele heftige conclusies te trekken, maar meteen richting de vraag gaan 'wie er moet hangen' zou ik onredelijk vinden. Zo'n symbolisch offer helpt de stad niet vooruit.'
Prestigeobject als speeltje
Anders klinken de woorden die Hart voor Den Haag-fractievoorzitter Richard de Mos spreekt: 'Het is heel erg spijtig dat er niet is geluisterd naar de tegenstanders van dit project. Helaas krijgen we gelijk. Deze bizar hoge bedragen zijn het gevolg van elitaire partijen en wethouders die Amare als hun speeltje zagen en er alles aan gedaan hebben om dit prestigeobject er koste wat het kost doorheen te drukken. Zij wisten dit al.'
De Mos wil het vuistdikke rapport goed gaan lezen, maar zinspeelt er al op dat (oud-)bestuurders verantwoordelijk moeten worden gehouden. 'Hier is het laatste woord nog niet over gezegd', zegt De Mos. Dat ook Hart voor Den Haag en hijzelf als wethouder in een college hebben gezeten tijdens de bouw van Amare, beschrijft hij met de woorden 'dat was een rijdende trein waar we op moesten springen'.
Het onderzoek strekt zich uit over een groot aantal jaren. Van het prille begin in 2006 tot de oplevering van het cultuurcomplex in 2021. Het onderzoek beslaat dus vier collegeperiodes met steeds wisselende wethouders van verschillende politieke kleuren, die verantwoordelijk waren of werden voor het cultuurpaleis. Heel veel partijen in de Haagse gemeenteraad hebben daarom op enig moment verantwoordelijkheid gedragen voor de bouw van het cultuurcomplex.
De VVD en D66 zaten in alle gemeentebesturen die beslisten over Amare. In een eerste reactie lijkt VVD-er Chris van der Helm de kool en de geit te willen sparen: 'De raad worstelt hoe zij haar controlerende rol kan pakken onder grote politieke druk. Maar ook het college worstelt met de aansturing van dit bijzonder complexe project.'
'Dit rapport is echt indringend', vindt Marieke van Doorn, fractievoorzitter van D66. 'Er zijn in het verleden veel dingen fout gegaan, wat betreft risico-inschatting, de financiën en de informatievoorziening aan de raad. Dit is voor D66 het begin van het verbeteren van de bestuurscultuur. Er moet veel meer transparantie komen.'
List en bedrog
De Haagse Stadspartij, die ook een termijn bestuursverantwoordelijkheid droeg voor Amare noemt het 'heel teleurstellend dat we het publieke belang niet hebben kunnen meebrengen in het gemeentebestuur', zegt fractievertegenwoordiger Tim de Boer.
'De raadsenquête geeft inzicht in een aaneenschakeling van list, bedrog en incompetentie', concludeert fractievoorzitter Robert Barker van de Partij voor de Dieren. 'Er is sprake van onwijze tunnelvisie zonder ruimte voor tegengeluid.'
Amare, een onderwijs- en cultuurcomplex, werd in 2021 in gebruik genomen. Het theater en evenementenlocatie midden in het centrum van Den Haag is de thuisbasis van onder meer het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. De ontwikkeling ervan was een moeizaam proces. Het duurde jaren voor de bouw überhaupt begon en de kosten liepen op van zo'n 170 miljoen tot ruim 220 miljoen euro. Met bijkomende kosten als rente, OZB en onderhoud worden de totale kosten voor het gebouw door de raadscommissie berekent op 520 miljoen euro. Daar komen mogelijk nog miljoenen per jaar bij voor de exploitatie en programmering van Amare.
Naast de vragen hoe dit kon gebeuren en wat de raad ervan kan leren, zal er ook moeten worden besloten hoe het verder moet met Amare. De enquêtecommissie heeft becijferd dat er veel extra geld nodig is om het cultuurpaleis een programmering te geven die het verdient. Tot miljoenen extra per jaar.
Partijen geven aan eerst de financiële paragraaf van het onderzoekrapport te gaan bestuderen voordat ze daar een besluit over nemen.
Cultuurgebouw niet laten verstoffen
'Niemand zit te wachten op een cultuurgebouw wat staat te verstoffen', neemt Lesley Arp van de SP alvast een voorschot daarop. 'Dus ik ga mensen ook niet voor de gek houden door te zeggen dat er nul euro bijkomt.'
Ook de Haagse Stadspartij vindt dat er waarschijnlijk extra geld gevonden moet worden voor de programmering: 'Ondanks alles staat er een bijzonder gebouw in de stad waar we wat mee moeten. Het heeft geen zin om er een straatorkestje neer te zetten', vindt De Boer.
Genoeg gebloed
De Partij voor de Dieren, die op dit moment onderhandelt over een nieuwe coalitie, is minder scheutig. 'Meteen geld erbij is onwenselijk', zegt fractievoorzitter Barker. 'De stad heeft al genoeg gebloed', besluit hij.
