Volgens CBS zijn er minder daklozen, maar daar merkt Den Haag niks van: 'Tellen moet anders'

Volgens het CBS is het aantal daklozen in Nederland afgelopen jaar gedaald. Uit de cijfers blijkt dat er in 2022 26.600 mensen tussen de 18 en 62 jaar dakloos waren. Het jaar daarvoor waren dat er nog 32.000.

Goed nieuws, zou je denken. Maar de cijfers komen niet overeen met de ervaring van daklozenorganisaties. Zij zien helemaal geen afname van het aantal daklozen.

In het afgelopen jaar werd juist veel bericht over de groeiende druk op straat door het toenemende aantal dakloze mensen. Bankjes bij Centraal Station werden weggehaald vanwege de overlast van daklozen die er sliepen, opvanginstellingen meldden een alarmerende toename van het aantal dakloze mensen op straat en het Leger des Heils bracht naar buiten dat ook het aantal dakloze jongeren fors gestegen is.

Marlies Filbri, directeur Straat Consulaat, bekritiseert de telmethoden van het CBS en is niet verbaasd dat de cijfers van het CBS zo afwijkend zijn van de praktijk die hulpverleners ervaren. 'We vragen al jaren om een betere telling van het aantal dakloze mensen op straat', vertelt ze. 'Het CBS neemt dakloze mensen onder de 18 en boven de 65 niet mee, evenals veel EU-migranten en ongedocumenteerden.'

Daarnaast, zegt zij, wordt veel mensen die minder zichtbaar zijn, vergeten. 'Zo wordt er bijvoorbeeld geconcludeerd dat acht van de tien dakloze mensen een man is, terwijl onze ervaring is dat er ook heel veel vrouwen dakloos zijn. Vrouwen hebben alleen een ander coping mechanism. Ze zijn veel kwetsbaarder op straat dus blijven ze langer noodgedwongen in geweldsituaties zitten. En vrouwen in de vrouwenopvang worden ook niet meegeteld.'

De gemeente Den Haag wil meer investeren in preventie om zo te voorkomen dat mensen dakloos worden. Filbri: 'Maar om echt impact te maken, moeten we eerst inzicht krijgen in de volledige omvang van het probleem. Uit deze cijfers zou je onterecht kunnen concluderen dat het beleid niet op vrouwen hoeft te worden aangepast, want zij zijn niet vaak dakloos en dat is gevaarlijk want vrouwen hebben ook hulp nodig. De juiste cijfers hebben is dus heel belangrijk.'

Voor het Straat Consulaat is het belangrijk dat er goed beleid komt, dat gericht is op alle daklozen en niet alleen de meest zichtbare groep. Filbri: 'We zien een toename van mensen die zich melden bij de cliëntondersteuning. Mensen die zoeken naar een betaalbare woning, dakloos zijn en geen plek krijgen bij de opvang'

’Vroeger kon je bij een urgente situatie nog wel eens binnen een dag opvang realiseren', vertelt cliëntondersteuner Jeroen van Es. 'Nu wachten jongeren minstens drie weken voor een eerste gesprek. Bovendien belanden zij daarna op wachtlijsten. De vraag naar tenten en slaapzakken is enorm. Mensen worden uit heel Den Haag naar ons doorgestuurd. Vaak is dit de enige vorm van hulp die we nog kunnen bieden maar het is natuurlijk geen oplossing.'

Ook de minder zichtbare groepen tellen is mogelijk, aldus Filbri. 'Je moet meer mensen laten meetellen. Als je bijvoorbeeld de politie en Veilig Thuis instellingen laat meetellen, krijg je een beeld van hoeveel mensen in geweldssituaties vastzitten en dreigend dakloos zijn. En je kunt scholen laten meetellen. Op scholen zijn vaak vindplaatsen van jongeren die bankhoppen. Al deze organisaties kunnen meer inzicht geven.'

Het Straat Consulaat wacht in spanning op de resultaten van de tellingen in Oss en Den Bosch. Deze gemeenten hanteren een bredere definitie, zonder hele groepen uit te sluiten en hopen zo een realistischer beeld te schetsen. 'Ik ben heel benieuwd wat er uit deze tellingen komt en of dit beter aansluit bij ons beeld.'