Zuid-Holland staat open voor komst aanmeldcentrum om Ter Apel te ontlasten

Afgelopen week bleek dat een zoektocht van het kabinet naar een geschikte plek voor een tweede aanmeldcentrum in Nederland is mislukt. De gesprekken hierover met Alkmaar en de gemeente Noordoostpolder zijn mislukt en er lopen geen onderhandelingen met andere gemeenten. Dat verklaarde demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (VVD, Asiel woensdag tijdens het Kamerdebat over de spreidingswet.

Een tweede aanmeldcentrum is een langgekoesterde wens van de staatssecretaris en zijn voorgangers, maar in de gemeenten is onvoldoende draagvlak. Zo'n tweede aanmeldcentrum zou Ter Apel moeten ontlasten. Op dit moment is Ter Apel de enige plek waar mensen in Nederland asiel kunnen aanvragen.

Smit antwoordde Haagse invloeden op de vraag of er mogelijk zo'n aanmeldcentrum in Zuid-Holland moet komen: 'Ik denk dat we er met elkaar aan moeten werken om dat voor elkaar te krijgen.'

Zuid-Holland liet in het verleden weten moeite te hebben met de inhoud van de spreidingswet waarover de Kamer deze week sprak. Op basis hiervan kunnen gemeenten straks worden gedwongen asielzoekers op te vangen.

De praktische uitwerking ervan betekent dat in de provincie ongeveer 20.000 asielzoekers moeten worden opgevangen. 'Dat vind ik een heel grote opgave', aldus Smit. 'In Zuid-Holland woont 22 procent van de Nederlandse bevolking. Maar als wij 22 procent van alle problemen moeten oplossen… We hebben nogal wat opgaven hier. Op sommige plekken is het makkelijker te realiseren dan in een provincie als deze waar ook nog heel veel andere grote vraagstukken leven. Ik had graag een wat meer gebalanceerd verdeelmodel gezien.'

Daarbij speelt ook mee dat de provincie gemeenten niet kan verplichten asielzoekers op te vangen. Dat betekent dat die vrijwillig moeten mee werken en de provincie dus – in de woorden van de commissaris – 'met de hoed in de hand' moet verzoeken of zij asielzoekers willen op vangen.

Hij denkt ook dat het daarom heel moeilijk gaat worden om die bijna 20.000 te halen. 'Dat aantal komt niet in zicht als gemeenten vrijwillig plekken moeten aanbieden.'

Tegelijk bleef Zuid-Holland tot nu achter hij het aanbieden van plekken voor asielzoekers. Dat zit Smit niet lekker, zei hij. 'Ik vind dat je dus een been moet bijtrekken.' De commissaris roept de gemeenten dan ook op met plekken te komen. 'Dames en heren, wij moeten ook leveren.'

Wel plaatst hij daarbij een kanttekening. De berekeningen zijn discutabel. Zo wordt de opvang van asielzoekers in Wassenaar niet meegerekend terwijl daar ongeveer 900 mensen worden opgevangen. Maar omdat dit ieder jaar opnieuw wordt afgesproken zou dat aantal niet meetellen bij de totalen.

Ondanks dat Smit dus enkele bezwaren heeft over de berekeningen en de grote hoeveelheid mensen die Zuid-Holland moet opvangen, staat hij wel achter de spreidingswet, waardoor provincies en uiteindelijk gemeenten kunnen worden gedwongen om asielzoekers op te vangen.

De commissaris: ‘Ik wil niet verstaan worden als iemand die zich verzet tegen de opgaven om plekken voor asielzoekers te realiseren. Ik vind ook dat wij in Zuid-Holland plekken moeten realiseren. Ik word ook ziek als ik de beelden uit Ter Apel zie. Dat kan niet.’