Oud-basisschoolleraar Rita volgt advies van haar held Rama en geeft nu les in Hindi

Het vuistdikke boek Ramayana vormt een belangrijke hoeksteen van het hindoeïsme. Het is volgens Poetoe het morele kompas waarnaar je moet leven. Poetoe: 'Het boek leert ons te leven van mens tot mens, van mens tot God en van mens tot natuur.'

Volgens haar kan je al die inzichten alleen krijgen wanneer je de tekst in het Hindi leest. Omdat veel woorden en klanken geen Nederlandse gelijke kennen.

Ze wijst naar een regel in het boek waar in het fonetisch Nederlands is gespeld hoe je een klank moet uitspreken: 'Hier staat een u-toon aangegeven. Maar dat is niet echt hoe het in het Hindi klinkt.' Vervolgens laat ze horen hoe het wel klinkt. Het is een combinatie van een u-, een ui- en een oe-geluid. 'Dat is hoe je het uitspreekt, maar daar bestaat dus geen letter voor in het Nederlands. Omdat veel woorden niet echt zijn te vertalen naar het Nederlands, zorgt dat uiteindelijk voor een heel andere interpretatie van het verhaal.'

Het is bijna niet te bevatten wat het verhaal van Ramayana precies is, vertelt Poetoe die dit jaar precies dertig jaar Hindi taallessen geeft. Ze zou het niet kunnen samenvatten in enkele punten. Daar zou ze het geen recht mee aandoen. En het is niet te vergelijken met andere religieuze werken zoals de Bijbel. Want volgens Poetoe en haar leerlingen is het absoluut niet een strikt religieuze leidraad. Het is meer een soort voorbeeld voor het leven. Een verhaal waarin je wel moet geloven, maar niet aan hoeft over te geven, stelt een leerling.

Poetoe: 'Het mooie aan de Ramayana is de eenvoud.' Volgens haar bestrijdt de hoofdpersoon, prins Rama, zonder moeite de macht. 'Hij twijfelt daar niet eens over. En hij doet dat niet omdat hij zelf de macht wil. Hij strijdt voor rechtvaardigheid. Daar valt voor iedereen iets uit te leren.'

De leerlingen Maltie en Shantie zijn het helemaal met hun docent eens: het is niet voldoende om de tekst in het Nederlands te lezen. Om het echt te begrijpen zullen ze dus hun Hindi moeten aanscherpen om het zo beter tot zich te kunnen nemen.

Shantie: 'We geloven allemaal in het verhaal van Rama. We leven er ook allemaal na. En om het dan in de originele taal te lezen is echt een prachtige ervaring.' Maltie: 'Normaal krijg je een interpretatie doorgegeven. Maar nu kan je het zelf lezen en je er een eigen beeld bij vormen.'

De lerares Hindi neemt haar volwassen leerlingen stapje voor stapje mee in het 'verhaal van Rama'. Dit doet ze door haar studenten stukjes van de tekst hardop in het Hindi te laten zingen. Door de letters zingend uit te spreken, raken de leerlingen langzaam gewend aan de onbekende Hindi-klanken. Na het zingen lezen de leerlingen individueel de fonetische Nederlandse vertaling. En daarna de Nederlandse vertaling, zodat ze wel meekrijgen wat de boodschap is. Poetoe: 'Wanneer je weet waar het overgaat, is het nog makkelijker te lezen.'

Zo leerde de oud-basisschoollerares dertig jaar geleden ook aan haar leerlingen Nederlands en Hindi. Door bekend te raken met de klanken, daarna een aantal letters te onthouden, daarna een aantal woorden uit je hoofd te leren en uiteindelijk zelf woorden te maken, maak je je de taal eigen, vertelt Poetoe. Daarin verschillen kinderen niet van volwassen, stelt zij. 'Dit is maan-roos-vis, maar dan voor volwassenen', zegt ze met een lach op haar gezicht.

Toen ze zes jaar geleden met pensioen ging, zag Poetoe het niet zitten om achter de geraniums te gaan zitten. Dus om zichzelf bezig te houden heeft ze haar oude klaslokaal in de Houtwijk omgeruild voor een klaslokaal in een bijgebouw van de tempel Dew Mandir aan de Gaslaan in het Regentessekwartier. Een gezellige activiteit, maar ook geïnspireerd op de daden van haar held Rama.

'Ramayan leert ons dat we een plek moeten vinden in de maatschappij om erbij te horen en een bijdrage moeten leveren aan de samenleving. Met dit werk doe ik dat allebei.'