Zoektocht naar extra woningen voor ex-daklozen en statushouders verloopt moeizaam

Het piept en het kraakt op de Haagse woningmarkt. Door het tekort aan huizen is de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning inmiddels bijna zeven jaar. Gevolg is dat jongeren noodgedwongen bij hun ouders blijven wonen of mensen bij huisjesmelkers of zelfs op straat terechtkomen. Ondertussen kan er in de maatschappelijke opvang niemand meer bij, omdat mensen niet kunnen doorstromen naar een gewoon huis.

Twee jaar geleden is het Haagse stadsbestuur daarom gestart met het 'doorbraakplan', dat statushouders, dat zijn asielzoekers met een verblijfsvergunning, en zorgdoelgroepen, zoals ex-daklozen of mensen met een psychiatrische achtergrond, aan een woning moet helpen zonder dat dit leidt tot langere wachtlijsten voor 'gewone' woningzoekenden. Voor dit plan is de gemeente op zoek gegaan naar extra plekken, zoals tijdelijke woningen op braakliggende terreinen of woonplekken in gemeentelijke panden die leegstaan.

Dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan. Het doel was om 540 plekken te realiseren, maar dat zijn er tot nu toe 233 geworden, 130 woonplekken zijn in ontwikkeling en 176 zijn nog in voorbereiding. 'Dit is niet afdoende om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen', zegt wethouder Balster. 'De realisatie van extra woonplekken is een complexe opgave gebleken. Beschikbare en geschikte ruimte in onze dichtbevolkte en dichtbebouwde stad is zeer schaars.'

Daarnaast blijken de kosten voor de projecten hoger uit te vallen door stijging van de bouwkosten en de rente en is de korte exploitatietermijn bij projecten met flexwoningen op tijdelijk beschikbare locaties vaak het probleem. Ook zijn omwonenden niet altijd blij met de komst van statushouders en zorggroepen in hun buurt, waardoor de gemeente soms 'wat stroevere ervaringen' heeft gehad met het 'participatietraject'.

Gevolg is dat het doorbraakplan niet zo snel gaat als gehoopt. 'We zijn niet zover als we zouden willen', erkent Balster. 'Maar met elke plek hebben we gezorgd voor een thuis voor iemand die dit hard nodig heeft. Desondanks hadden we sneller gewild, maar het laat zien dat het pittig en ingewikkeld is.'

En Den Haag dreigt nog verder achterop te raken door veranderende wetgeving, waardoor gemeenten verplicht worden om meer 'aandachtsgroepen' voorrang te geven bij het toewijzen van sociale woningen. Daarnaast moet de stad dubbel zoveel statushouders opvangen als voorgaande jaren. Dit alles terwijl het aantal beschikbare woningen niet toeneemt.

Ondanks de tegenslagen gaat Balster door met zijn doorbraakplan. Hij wil onder meer kijken naar het verruimen van de regels voor kamerbewoning in de stad. Sinds een paar jaar is kamerbewoning voor meer dan drie mensen in de meeste Haagse wijken verboden.

Balster: 'Als gevolg van het huidige kamerbewoningsbeleid is er te weinig ruimte om de grote opgave die er binnen het doorbraakplan is op te lossen in de bestaande woningvoorraad. Als we kamerbewoning toestaan in delen van de stad waar de leefbaarheid niet onder druk staat, dan geeft dat lucht.'

Hart voor Den Haag en de VVD zijn hier fel op tegen, zo bleek twee weken geleden tijdens een commissievergadering. 'Dit is een voorbode van een heleboel ellende, zoals overbewoning', zei Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag. Volgens hem is kamerbewoning niet voor niets aan banden gelegd. 'Kamerbewoning zorgt voor een slechtere leefbaarheid.'

Dat vond ook Rutger de Ridder (VVD). 'Het is ongelofelijk onverstandig om ook maar een centimeter te morrelen aan het kamerbewoningsbeleid', zei hij. 'Met kamerbewoning los je de crisis niet op. Het zorgt er alleen voor dat de stad steeds minder fijn wordt om in te wonen.'

Dat ziet Balster anders. Hij verwacht niet dat de leefbaarheid onder druk komt te staan. 'Het gaat om kleine aantallen, die geen effect op de leefbaarheid in wijken zullen hebben. We moeten natuurlijk wel zorgen voor voldoende begeleiding. Maar het aantal kwetsbare groepen neemt gewoon toe in de stad en we moeten creatief zijn.' Donderdag praat de gemeenteraad over de plannen.